| Φοινικικό αλφάβητο |
|
Στη συροπαλαιστινιακή ακτή, σε μια στενή λωρίδα γης ανάμεσα στη Μεσόγειο θάλασσα και την οροσειρά του Λιβάνου, εκτεινόταν η αρχαία Φοινίκη. Εκεί, μεταξύ του 13ου και του 11ου αιώνα π.Χ., χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ένα άλλο σύστημα γραφής, το φοινικικό αλφάβητο, για να αποδώσει τη βόρεια σημιτική γλώσσα. Οι Φοίνικες υιοθέτησαν την ιδέα της γραφής για να καλύψουν τις ανάγκες των εμπορικών τους συναλλαγών. Η γραφή τους υπήρξε το αποτέλεσμα έμπνευσης αλλά και εξέλιξης από προϋπάρχοντα συστήματα της Μεσοποταμίας, της Αιγύπτου, του Σινά, της Χαναάν, καθώς και του ελλαδικού χώρου. Το Φοινικικό αλφάβητο αποτελούνταν από 22 σύμφωνα και ημίφωνα, ενώ τα φωνήεντα δεν αποδίδονταν και προστίθονταν κατά την ανάγνωση. Αυτή η μείωση του αριθμού των σημείων συνέβαλε στην απλοποίηση της γραφής, η οποία έγινε πιο προσιτή σε όλους, καθώς δεν απαιτούσε πολυετή μαθητεία. Βασικό μειονέκτημα του φοινικικού συστήματος ήταν ότι δεν δήλωνε τα φωνήεντα. Αν και στη σημιτική γλώσσα εννοούνταν εύκολα, ένα συμφωνογραφικό σύστημα θα δημιουργούσε σύγχυση και παρανοήσεις στην απόδοση μιας άλλης γλώσσας.
Κατά το διάστημα μεταξύ του 12ου και του 8ου αιώνα π.Χ. οι Έλληνες και οι Φοίνικες έρχονταν συχνά σε επαφή, τόσο στους εμπορικούς σταθμούς όσο και στις αποικίες που είχαν ιδρύσει στις ακτές της Μεσογείου. Μέσω αυτών των επαφών οι Έλληνες γνώρισαν το φοινικικό "αλφάβητο", το οικονομικότερο και ευκολότερο σύστημα γραφής της εποχής, το οποίο κατέγραφε τον προφορικό λόγο μόνο με 22 σημεία. Οι Έλληνες, μετά την παραλαβή της πρώτης ύλης από το φοινικικό "αλφάβητο", δηλαδή ενός αριθμού γραμμάτων με συγκεκριμένο σχήμα και ονομασία, επέφεραν τις απαραίτητες τροποποιήσεις και βελτιώσεις, ώστε αυτό να προσαρμοστεί στις ανάγκες της ελληνικής γλώσσας. Η πρώτη και βασικότερη βελτίωση ήταν η μετατροπή ορισμένων φοινικικών συμφώνων και ημιφώνων σε φωνήεντα (Α, Ε, Η, Ι, Ο, Υ) με σκοπό την ηχητική απόδοση όλων των φθόγγων της ελληνικής γλώσσας. Οι Έλληνες τροποποίησαν τη φοινικική προφορά και απέδωσαν διαφορετικές φωνητικές αξίες όχι μόνο για τη δημιουργία των φωνηέντων αλλά και για κάποια από τα υπάρχοντα σύμφωνα. Σε ένα επόμενο στάδιο οι Έλληνες, για να αποδώσουν καλύτερα τη φωνητική της γλώσσας τους, επινόησαν και κάποια ακόμη σημεία (Φ, Χ, Ψ) προσθέτοντάς τα στο τέλος του αλφαβήτου.
|
